Z transportu kabotażowego korzysta coraz więcej firm spedycyjnych w Polsce. Termin kabotażu pochodzi od nazwiska podróżnika i odkrywcy Giovanniego Cabota, który w XV wieku poruszał się wyłącznie wzdłuż wybrzeży badanych przez siebie lądów. Na czym polega przewóz kabotażowy? Jakie przepisy z nim związane nakłada Unia Europejska? SKONTAKTUJ SIĘ Z NAMI »
O transporcie kabotażowym możemy mówić wtedy, gdy firma transportowa świadczy usługę transportu drogowego w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, nie mając jednocześnie siedziby w danym kraju. Przykładowo, polski przewoźnik świadczy kabotaż, realizując zlecenie transportu z Frankfurtu do Monachium.
Kabotaż to pojęcie związane z transportem międzynarodowym, oznaczające przewóz ładunków lub pasażerów w granicach jednego kraju przez przewoźnika zarejestrowanego w innym państwie. Jest to specyficzna forma usług przewozowych, regulowana surowymi przepisami, których naruszenie może skutkować wysokimi karami.
Definicja kabotażu
Definicja przewozu kabotażowego odnosi się do transportu realizowanego przez przewoźników z innych krajów na terenie danego państwa. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje kabotażu:
- Kabotaż wielki – przewóz ładunków lub pasażerów w granicach danego państwa przez przewoźnika zagranicznego.
- Kabotaż mały – dotyczy przewozów pomiędzy portami w obrębie tego samego kraju, np. w żegludze kabotażowej.
Transport kabotażowy
Warunki przewozu kabotażowego w krajach UE określają przepisy zawarte w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1072/2009 oraz doprecyzowujące je rozporządzenia krajowe. Zgodnie z prawem, przewozy kabotażowe mogą być wykonywane przez firmy transportowe wyłącznie po rozładunku w ramach przewozy międzynarodowego.
Wyklucza więc to ewentualne doładunki na terenie kraju innego niż kraj przewoźnika przez pierwszym rozładunkiem rzeczy wwiezionych do państwa przyjmującego załadunek. Firma transportowa ma prawo do rozpoczęcia przewozu kabotażowego po choćby częściowym rozładunku towarów przewiezionych do państwa członkowskiego. Co więcej, kabotaż może być realizowany wyłącznie tym samym pojazdem, za pomocą którego przetransportowano ładunek do państwa przyjmującego.
Przewóz kabotażowy
Dodatkowo, zgodnie z prawem, firmy transportowe mogą wykonać jedynie trzy przewozy kabotażowe podczas realizacji zlecenia. Ostatni rozładunek kabotażowy musi mieć miejsce maksymalnie siódmego dnia po rozładunku transportu międzynarodowego. Firmy transportowe, wjeżdżające do kraju, w którym planują kabotaż bez ładunku, mogą wykonać w jego ramach wyłącznie jeden przewóz.
Aby spełnić warunki wymagane dla kabotażu, firmy transportowe zobowiązane są do udokumentowania realizacji przewozu międzynarodowego. W tym celu przedstawić muszą list CMR z pierwszego przewozy, jakim był w tym rozumieniu przewóz międzynarodowy na terenie drugiego kraju członkowskiego.
Prawo w UE
Niezbędnym dokumentem jest też list przewozowy dla każdego transportu kabotażowego. List przewozowy powinien zawierać takie informacje jak dane i podpis nadawcy, przewoźnika i odbiorcy ładunku, adres dostawy ładunku, opis i waga ładunku oraz numery rejestracyjne pojazdu dokonującego przewozu kabotażowego.
Kto może wykonywać kabotaż?
Przewoźnik wykonujący kabotaż musi posiadać odpowiednie uprawnienia, w tym:
- Zezwolenie na przewóz kabotażowy,
- Ubezpieczenie OCP przewoźnika,
- Dokumenty wymagane przy kabotażu, np. międzynarodowy list przewozowy CMR.
Zasady kabotażu w UE
W Unii Europejskiej kabotaż regulowany jest przez Pakiet Mobilności, który wprowadził dodatkowe obostrzenia dotyczące m.in. maksymalnej liczby przewozów kabotażowych oraz okresów „cooling off”. Przewoźnik realizujący kabotaż może wykonać maksymalnie trzy przewozy w ciągu siedmiu dni od rozładunku transportu międzynarodowego. Następnie musi opuścić kraj siedziby przewoźnika na okres czterech dni przed kolejnym przewozem kabotażowym.
Przepisy kabotażowe w Europie
Przepisy dotyczące kabotażu różnią się w zależności od kraju. Wprowadzone regulacje, takie jak Loi Macron we Francji czy MiLoG w Niemczech, określają minimalne wynagrodzenie dla kierowców wykonujących przewóz kabotażowy. Włochy również mają swoje specyficzne przepisy, wymagające np. rejestracji pracowników delegowanych.
Przewozy kabotażowe w Skandynawii
W krajach skandynawskich, takich jak Szwecja czy Norwegia, przepisy dotyczące kabotażu są bardzo rygorystyczne. Przewoźnik wykonujący kabotaż musi spełniać określone normy dotyczące czasu pracy kierowców oraz dokumentacji przewozowej.
Wady i zalety kabotażu
Zalety:
- Optymalne wykorzystanie pojazdów transportowych,
- Większa efektywność logistyki międzynarodowej,
- Obniżenie kosztów transportu.
Wady:
- Surowe przepisy kabotażowe,
- Ryzyko wysokich kar za naruszenie przepisów kabotażowych,
- Konieczność spełniania wymogów prawnych danego kraju.
Kary za naruszenie przepisów kabotażowych
Za naruszenie przepisów kabotażowych przewidziane są wysokie kary finansowe. Główny Inspektor Transportu Drogowego oraz inne organy kontrolne monitorują przewozy kabotażowe i mogą nałożyć grzywny na przewoźników, którzy nie przestrzegają przepisów.
Ubezpieczenie OCP przewoźnika
Każdy przewoźnik realizujący kabotaż powinien posiadać ubezpieczenie OCP przewoźnika, które chroni przed ewentualnymi stratami wynikającymi z uszkodzenia ładunku czy opóźnień w dostawie.
Podsumowanie
Kabotaż jest kluczowym elementem międzynarodowych przewozów transportowych, jednak podlega ścisłym regulacjom. Wdrożenie Pakietu Mobilności oraz krajowych przepisów, takich jak Loi Macron czy MiLoG, sprawia, że przewoźnicy muszą dokładnie przestrzegać obowiązujących norm, aby uniknąć kar i problemów prawnych.